Menü

El Sanatları

Samsun da el sanatları azımsanamayacak konumdadır. Ancak ülkemizde olduğu gibi ilimizde de, el sanatları gelişen teknoloji ve endüstriye mağlup olmuş, böylece geleneksel kültür unsurumuz olan el sanatlarımızın bir kısmı kaybolmuş, yozlaşmış veya değişikliğe uğramıştır. Bütün olumsuzluklara rağmen, var olma savaşı veren el sanatlarınızdan halı, kilim, bez dokumacılığı, taş işçiliği, oya, kunduracılık, bakır işlemeciliği, hasır dokumacılığı, zembil örücülüğü, çorap, kuşak dokumacılığı, ağaç oymacılığı vb. gibi el sanatlarımızın yöremizde tespiti yapılmış bulunmaktadır. Günümüzde de bazı köylerde, yaygın olmamakla birlikte, hala kullanım amacıyla veya ihtiyaç gayesiyle üretimi yapılmaktadır.

Geleneksel el sanatları, bir ülkenin kültür seviyesinin aynasıdır ve o ülkenin kültürel kişiliğinin en canlı belgelerini temsil etmektedir. Geleneksel Türk el sanatlarının, yüzyıllardır büyük çeşitlilik içinde insanlarımızın duygularını, sanatsal beğenilerini aktarma aracı olduğu bilinmektedir. Bir kültür unsuru olan geleneksel el sanatları, toplumun yaşam seviyesini, zekâsını, üretildikleri dönemin özelliklerini diğer bir deyişle, toplumların tarihini yansıtmaktadır. Geçmişten günümüze ulaşabilen geleneksel el sanatları; toplumun yapısına göre oluşmuş, yöresel özellikler gösteren, etnografik değerler taşıyan, çoğu sanatsal boyutta ve işlevsel olan, halk tarafından üretilen, kullanılan, alınıp satılan, bugün üretimi gelir getirebilen ürünlerdir.

1.Alaçam 

Ellerindeki en bol malzeme ağaç, saz ve yün olunca Alaçamlılar kilim dokumacılığı, hasır örücülüğü, ağaç işlerinde ustalaşmışlar.

2.Bafra

Zembil

Özellikle 20 yıl öncesine kadar Göltepe Köyü’nde yaygın olan ve ancak bugün unutulmaya yüz tutmuş mahalli bir el sanatı. Zembil örücülüğünde kullanılan malzemeler; saz bitkisi, kurutulmuş mısır koçanı yaprakları, 50 cm uzunluğunda ortadan ikiye katlanmış ve iğne vazifesi gören çelik tel, saz bitkisinden yapılmış kındıra, hazır kumaş boyası veya tabii boyalar. Tabii boya, genellikle soğan veya yeşil ceviz kabuklarının kaynatılmasıyla elde edilir.

Zembilin örülüşü

Mısır koçanı yaprakları ıslatılıp, yumuşatılıyor. Bir mısır koçanı yaprağı, boyunca 3 eşit parçaya bölünüp, kındıra üzerine muntazam sıkıştırılarak sağdan sola sarılıyor, 8- 10 cm. sarıldıktan sonra sarılan kısım içe bükülüyor. İlk örülen kısım ortadan sarılarak çevriliyor. İstenilen şekil - de örülüyor. Koçan bittiği yerde iğne ile dolanıyor. Boyanmış mısır koçan yapraklarından aralara desen de konuluyor.

3.Vezirköprü

Heybecilik, semaver yapmı, ip ve urgan yapımı gibi geleneksel el sanatlarını sürdüren zanaatkarlar da

karşımıza çıkıyor Vezirköprü’de.

4.Ayvacık

 “Cecim”

Ayvacık’ta el sanatları denilince, ilk akla, el tezgahlarında halis yünden dokunan “cecim” geliyor. Yere sermek için dokunan kilimlere cecim derlerken, kadın ve çocukların bellerine bağladıkları bağlar da cecim olarak adlandırılıyor.

5.Ladik 

Ladik dokuması veya Ladik fanilası olarak yapılan dokuma ile el sanatlarını devam ettiriyorlar.

6.Yakakent

Bölgede kök boyadan dokuma kilim ve makromeden örülerek hamak yapılmaktadır.

7.Çarşamba

Çarşamba Ayakkabısının ünü bütün Türkiye ye yayılmıştır. İlçe de ayrıca  Çarşamba kasket yapımı halen devam etmektedir.

8.Havza

İlçe de kuşak dokumacılığı, heykel yapımı, ahşap oyuncak yapımı, taş süslemeciliği yapılmaktadır.