Asarcık (Merkez)
Samsun'un 44 km güneyinde yer alan Asarcık, Türkiye’nin en küçük ilçelerinden biri. 44 km’lik Kaman yolu çok virajlıdır.
Kavak’tan geçen diğer yol daha uzun olsa da (73 km) ulaşım için genelde bu yol tercih ediliyor. Asarcık’a giden yol üzerinde tavuk üretme çiftlikleri ve kireç torbalama fabrikası yer alıyor. Kışın kar yağışının yoğun olduğu dönemlerde merkez ile köy yolları ulaşıma kapansa da bu yılın en fazla 45 gününü kapsıyor.
Asarcık, Kavak ve Çarşamba ile çevrili, Amasya’ya da komşudur. Tipik Karadeniz ikliminin hüküm sürdüğü ilçeye yaklaşırken yüksek bir tepeden baktığınızda ağaçlarla bölünmüş geniş arazilere serpiştirilmiş evler ve arazinin ortasından geçen otoyol ile kenarındaki tarihi cami minaresi, size huzur içinde, küçük ve şirin bir ilçede olduğunuzu hatırlatıyor.
Kuyumcuoğlu köyü Kocayusuf Bacak mevkiindeki höyük ilk Tunç çağı, 2 bin ve Hellenistik dönemde iskan görmüştür kılavuzlu Köyü Narlı mahalesindeki tümülüs Emir Musa köyü Horoz tepe tümülüsü ve Biçincik mahallesi Şatiba mevkiindeki tümülüs Antik çağdan günümüze gelen izlerden birkaçıdır.
İlçe merkezi
Meydanın tam ortasında büyük bir süs havuzu var. Havuzun etrafını restoranlar ve dükkanlar çevrelemiş.
Bir tarafta da köylere ulaşımı sağlayan araçların bulunduğu garaj var. Ekili dikili alan pek bol Asarcık’ta. Tarım, ilçenin geçim kaynağı olarak önemli rol oynuyor. Buğday, mısır, arpa ve şekerpancarı yetiştiriyor köylüler. Arıcılık da yapıyorlar ama kendi ihtiyaçlarını karşılayacak kadar.
Köydeki tarihi camii ve kiliseler hala ayaktadır.
Asarcık’taki Kılavuzlu ve Gökgöl köylerindeki tarihi camiler ile Ayaklıalan Köyü’ndeki eski kilise, hala zamana direniyor. Ayaklıalan Köyü’nde cami, kilise ve okul yan yana. Ne yazık ki kilise defineciler tarafından tahrip edilmiştir. Gökgöl Camisi 1180 yılında ahşap olarak yapılmıştır. İlk kez 1291 yılında, 1970 yılında ise son kez tamir görmüştür.
Piknik Alanları
Asarcık’ın merkezindeki ormanlık alan, Ayaklıalan Köyü yakınlarındaki kilisenin çevresi ve Yarımca Köyü civarındaki yeşil alan piknik için elverişli alanlar.
Asarcık Panayırı
Eylül aylarında düzenlenen ve halkın büyük ilgi gösterdiği panayırda at yarışları, güreş müsabakaları ve halk konserleri yapılıyor. Büyük bir de pazar kuruluyor. Asarcık panayırına çevre ilçelerinden büyük rağbet oluyor, panayır boyunca hareketlilik yaşanıyor.
Asarcık Mutfağı
Yörenin en gözde yemeklerinde kümes hayvanlarının ön plana çıktığını görüyoruz. Asarcıklı ev hanımları son derece lezzetli Çerkez tavuğu ve kaz tiridi (yufkası) yapıyor. Yolunuz düştüğünde, eğer ikram ederlerse sakın geri çevirmeyin.