Alaçam (Merkez)
Yakakent’ten yola çıkıp, Samsun Sinop Karayolu’nda, doğu istikametine doğru yol aldığınızda şirin bir sahil kasabası olan Alaçam’a varıyorsunuz. İlçenin Samsun’a uzaklığı 78 km Yaklaşık 30.000 kişinin yaşadığı Alaçam nüfusunun 19.314’ü köylerde yoğunlaşmış. Yazları serin, kışları ılık ve soğuk; burada da tipik Karadeniz iklimi hüküm sürüyor. Temmuz ayında ortalama sıcaklık 35 derece iken, Ocak aylarında -5 civarında.
İlçe merkezi
Karayolundan sola sapıp yukarıya doğru çıkılıyor. 2-3 katlı, altı dükkan olan binaların önünden ilerliyoruz. Yol kendiliğinden hafif sola kıvrılıyor. Alaçam’ın merkezindeki Anadolu Beyler Beyi Sadi Bey Camisi’nin dış cephesi mozaik ile kaplanmış. Bu nedenle tarihi eser olduğu dışarıdan bakıldığında anlaşılmıyor ne yazık ki. Camiyi geçtikten sonra sağdaki alan geleneksel ilçe alanı özelliğini taşıyor. Alanın güney ucunda bir Atatürk Heykeli yer alıyor. Bu alan aynı zamanda il ve ilçelere hizmet veren bir garaj. Batı tarafında ise 2 katlı binaların altındaki dükkanlarda alışveriş canlılığı yaşanıyor.
Geçim kaynakları:
Tarım ve balıkçılık
Alaçamlılar hem tarım yapıyor,hem de balıkçılık. Çiftçiler ağırlıklı olarak tütün, buğday, fındık, arpa ve çavdar yetiştiriyor. Sebze ve meyvenin ise her çeşidi üretiliyor. Toprağı verimli, iklim de ekime dikime elverişli.
Balıkçılık da ekonomilerinde önemli yer tutuyor. Balık pek bol. Hamsi, istavrit, palamut, lüfer, kefal, barbunya, mezgit ve kalkan balıklarını avlıyor Alaçamlı balıkçılar.
Horon ve Rumeli oyunları
Alaçam ilçe merkezinde yaşayan halkın büyük bölümü mübadil olduğundan düğünlerde genellikle Zigoş, Debreli Hasan, Vardar Ovası, Topal Ağa adlı Rumeli oyunları ağırlık kazanıyor.
El sanatları
Ellerindeki en bol malzeme ağaç, saz ve yün olunca Alaçamlılar kilim dokumacılığı, hasır örücülüğü, ağaç işlerinde ustalaşmışlar.
Alaçam Mutfağı
Tavuk eti ile yapılan Herse, özellikle Çerkez köylerinde yapılan Aluş yemekleri; çiğ kıymadan içine baharat katılarak yapılan kapaklı pidesi, Palamut balığından yapılan palamut dolmasının tadına doyum olmuyor.
Bahar aylarında yapılan koyun peyniri de çok lezzetlidir.